Thi tài năng trẻ đạo diễn sân khấu năm 2013

(SGGP).- Cục Nghệ thuật biểu diễn vừa phối hợp với Sở VH-TT-DL TPHCM, Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh TPHCM tổ chức họp báo giới thiệu về cuộc thi Tài năng trẻ đạo diễn sân khấu năm 2013. Theo Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Nguyễn Đăng Chương cho biết, cuộc thi năm nay có 22 đạo diễn của 8 đơn vị công lập và 8 đơn vị ngoài công lập dự thi 22 vở diễn.

Trong đó, có 13 vở kịch nói, 5 vở cải lương và 4 vở múa rối - chèo - kịch hình thể - kịch hát. Sân khấu Kịch Hồng Vân là đơn vị có nhiều đạo diễn dự thi nhất - 6 đạo diễn. Ban Giám khảo của cuộc thi dự kiến sẽ có 5 thành viên, gồm: NSND - đạo diễn Giang Mạnh Hà, NSƯT - đạo diễn Trần Minh Ngọc, NSƯT - đạo diễn Đoàn Bá, NSƯT - đạo diễn Hoa Hạ và nhà văn Chu Lai.

 

Cuộc thi sẽ chính thức khai mạc vào 20 giờ ngày 22-4-2013 tại Nhà hát thành phố và sau đó các đạo diễn sẽ thi tại đơn vị nghệ thuật của mình hoặc sân khấu của Nhà hát Thế Giới Trẻ - Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh TPHCM. Lễ bế mạc và trao giải của cuộc thi sẽ diễn ra lúc 20 giờ ngày 2-5-2013 tại Nhà hát Thế Giới Trẻ của Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh TPHCM.

ĐỖ HẠNH

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Thi tài năng sân khấu trẻ toàn quốc lần thứ 2

Theo ông Vương Duy Biên, Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biễu diễn, mục đích cuộc thi là nhằm phát hiện các tài năng đạo diễn trẻ trong lĩnh vực sân khấu, đồng thời phát hiện những sản phẩm chất lượng cao.

Cá nhân tham gia cuộc thi có tuổi đời không quá 40 và được dự thi một tác phẩm thuộc các loại hình nghệ thuật như kịch nói, cải lương, chèo, tuồng, dân ca kịch, múa rối, xiếc.

Các tác phẩm dự thi tập trung vào chủ đề phản ánh xã hội, con người, ca ngợi lòng yêu nước, những thành tựu của đất nước, những tấm gương tiêu biểu trong thời kỳ đổi mới...

Tác phẩm dự thi có thời lượng từ 90-150 phút. Riêng với loại hình xiếc và múa rối là 45 phút. Các tác phẩm dự thi phải được sáng tác, dàn dựng từ sau ngày 1/1/2008 và chưa tham gia dự thi bất kỳ cuộc thi nào.

Trong khuôn khổ cuộc thi, Cục Nghệ thuật Biểu diễn tổ chức tọa đàm về đạo diễn trẻ sân khấu.

Thanh Thủy

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Cuộc thi Tài năng trẻ đạo diễn sân khấu 2013 (12/04/2013)

----------------------------------------------------------

Thứ Sáu, 03/05/2013 13:23 
(http://thethaovanhoa.vn/van-hoa-toan-canh/chuyen-thay-thi-hay-tro-thi-moi-co-van-la-viec-het-suc-binh-thuong-n20130503041246810.htm

(Thethaovanhoa.vn) - Dư luận ồn ào quanh thông tin về việc “có bàn tay chăm sóc quá kỹ của những thầy cô nâng đỡ học trò” tại cuộc thi Tài năng trẻ đạo diễn sân khấu lần 2 - 2013, khiến “cuộc chơi” trở nên “không sòng phẳng”.

Một số vở diễn dự thi bị nêu đích danh về việc Thầy chuốt, trò thi như: Duyên lạ hồn hoang của đạo diễn Đặng Thanh Nga, Gió hoàng cung của đạo diễn Phan Ngọc Thức,  Nghĩa vụ thiêng liêng của đạo diễn Trần Thư Nhàn với nhận xét: “Người xem dễ dàng bắt gặp dấu ấn quen thuộc đã từng tạo nên tên tuổi của các bậc thầy đạo diễn chuyên nghiệp qua cách xử lý của vở” bởi  đúng ra “thí sinh phải tự thể hiện những thể nghiệm của mình” và “sự tham gia của các đạo diễn chuyên nghiệp vào các tác phẩm dự thi” đã “khiến cuộc thi trở thành sân chơi của chính thầy cô”.

 

Vở Duyên lạ hồn hoang của đạo diễn Đặng Thanh Nga 

Theo tôi, đó là sự vơ đũa cả nắm, làm buồn lòng biết bao nghệ sĩ làm nghề đã và đang cống hiến hết mình trong các vở diễn cũng như đã và đang tham dự cuộc thi.

Cách đây gần 3 năm, vào tháng 12 năm 2010, chúng tôi đã được xem vở diễn Duyên lạ hồn hoang trong khuôn khổ bài thi tốt nghiệp chuyên ngành Cao đẳng đạo diễn sân khấu của học sinh đạo diễn Đặng Thanh Nga. Bài thi này đã được Hội đồng thi tốt nghiệp chấm điểm cao và chiếm được nhiều cảm tình từ người xem.

Do thú vị với vở diễn, chúng tôi đã tìm đọc kịch bản gốc Khúc cổ ngạn của nhà văn Nguyễn Đình Chính - là chất liệu khởi thủy để Đặng Thanh Nga dàn dựng, và cũng là để hiểu thêm những dụng công sáng tạo của đạo diễn khi dựng vở. Chúng tôi thực sự bất ngờ khi Thanh Nga đã táo bạo kể câu chuyện theo một cách hoàn toàn khác. Cô đã tìm cho vở diễn một chủ đề khác, một bố cục khác, một cái kết cũng thật… khác. Cô đã thay đổi đời sống, tính cách của các nhân vật “ đã tìm hiểu rất nhiều về Phật giáo, muốn lấy chính chân lý của Phật giáo nằm trong chữ “Giác ngộ” để có được một cái kết, để có thể chuyển tải hết những thông điệp mà mình muốn nói!”.

Được dự lễ khai mạc cuộc thi Tài năng trẻ đạo diễn sân khấu lần 2 - 2013 vào đêm 22 tháng 4 vừa qua, xem lại Duyên lạ hồn hoang và bất ngờ là vở diễn đã mang đến rất nhiều cảm xúc. Chúng tôi đã thấy được sự trưởng thành và sự nỗ lực rất nhiều của đạo diễn Đặng Thanh Nga. Để có được một bản dựng như bây giờ, hẳn Nga đã phải “yêu” nó và “sống chết” với nó tới mức nào?! Hỏi ra mới biết Nga đã ấp ủ nó bao nhiêu năm nay từ khi cô còn là diễn viên của Nhà hát kịch Việt Nam. Tuy vở diễn được đánh giá tốt, nhưng tôi biết Đặng Thanh Nga chưa khi nào hài lòng về vở diễn của mình, cô vẫn luôn muốn được làm tốt hơn nữa.

Vào dịp Tết 2012, đạo diễn Đặng Thanh Nga đã dàn dựng lại vở diễn Duyên lạ hồn hoang với 8 xuất công diễn bán vé tại Nhà văn hóa Thanh niên. Cô tiếp tục chỉnh sửa, cắt gọn lại một số đoạn dài, thêm vào những đoạn cần thiết để vở diễn được gọn hơn. 

Khi tham dự cuộc thi Tài năng trẻ đạo diễn sân khấu lần 2 - 2013, lại một lần nữa đạo diễn Đặng Thanh Nga tìm tòi, sáng tạo và hoàn thiện mọi khâu để cho vở diễn đạt hiệu quả tốt nhất. Trân trọng người thầy đã từng hướng dẫn tốt nghiệp cho mình, cô ghi tên thầy vào chức danh cố vấn nghệ thuật, và vì thế để phải chịu tiếng oan Thầy “ chuốt”, trò thi.

Thiết nghĩ, với đặc thù đào tạo nghệ thuật, việc thầy giáo hướng dẫn, gợi ý, đóng góp bài tập cho học trò là điều bình thường. Tuy nhiên vì danh dự và lòng tự trọng của cả thầy lẫn trò, cũng như quy định nghiêm ngặt trường quy, làm sao có chuyện thầy làm bài hộ trò?!

Tương tự vậy, trong quá trình sáng tác xây dựng tác phẩm, việc mời các nghệ sĩ có tên tuổi tham gia làm cố vấn hay chỉ đạo nghệ thuật cho một vở diễn cũng là điều hết sức bình thường. Mỗi khi làm điều đó, không có nghĩa các vị được mời sẽ làm thay cho phần việc của người nghệ sĩ sáng tạo. Thành công của một vở diễn là sự phối hợp tổng thể từ cấu trúc vở diễn, phương pháp dàn dựng, âm nhạc, ánh sáng,  trang trí sân khấu, đạo cụ, diễn xuất của diễn viên… tất cả sẽ tạo nên tinh thần, không khí của vở. Cố vấn nghệ thuật đâu có “mười đầu sáu tay” để thể làm thay hết được?!

Một thực tế nữa, tuy vẫn “bị” coi là các đạo diễn trẻ, nhưng trong đó có nhiều những người đạo diễn tham dự cuộc thi đã có thâm niên hoạt động trong nghề một vài chục năm với đầy ắp những đam mê nghề nghiệp, những trăn trở, những khát khao được dấn thân. Lẽ ra họ phải được tôn trọng và động viên đúng mực, chứ không phải là cách phán xét vội vã.

Đỗ Lệnh Hùng Tú (Giảng viên Sân khấu- Điện ảnh- Truyền hình)

----------------------------------------------------------

Nhen nhóm hy vọng tìm ra lứa đạo diễn sân khấu trẻ

Thứ năm, 25/04/2013 08:36

Khoảng 20 đạo diễn đã bước vào cuộc tranh tài đạo diễn trẻ toàn quốc.

Dù vắng bóng một vài Nhà hát và sân khấu lớn, nhưng Liên hoan tài năng đạo diễn trẻ toàn quốc vẫn nhen nhóm hy vọng, tìm ra lứa đạo diễn mới đầy tài năng cho nền sân khấu đang già cỗi và kém khách hiện nay.

Cuộc thi Tài năng trẻ đạo diễn sân khấu toàn quốc lần 2 năm 2013 đã được khai mạc tại Nhà hát TPHCM từ ngày 22/4 và sẽ kết thúc ngày 2/5/2013. Liên hoan năm nay có sự tranh tài của 21 vở diễn (13 vở kịch, 5 vở cải lương, 1 vở múa rối, 1 vở chèo, 1 kịch hình thể và 1 kịch hát) của 11 đơn vị công lập, xã hội hóa và 8 cá nhân tham dự.

Theo đó, thể loại kịch nói có: Duyên lạ hồn hoang; Đỏ cam vàng, lục lam tím; Nghĩa vụ thiêng liêng; Kế hoạch ngoại tình; Yêu không dễ dàng; Trăng máu; 3-5-7; Xin một cái tên; Thứ sáu ngày 13; Othello; Cúc cù cúc cu; Số đào hoa.

Thể loại cải lương có các vở: Đánh rơi hạnh phúc; Đêm trước giờ hoàng đạo; Bến và bờ; Trái tim trong trắng; Gió hoàng cung. Thể loại chèo có vở Tấm áo bào hoàng đế. Kịch hình thể có vở Được là chính mình. Kịch hát có vở Chicago. Múa rối có vở Sáo thần không phép.

Sự có mặt của 8 đạo diễn tự do, trong đó có Nguyễn Khắc Duy với vở nhạc kịch “Chicago” - vở diễn tốt nghiệp mới ra mắt của anh cũng góp phần làm xôm tụ cho Liên hoan vốn trước nay chỉ giành cho giới chuyên nghiệp và đã có tên tuổi.


Với giới hạn về độ tuổi, có rất nhiều gương mặt phải đứng ngoài cuộc thi tài của ngành sân khấu. Nhà hát Tuổi trẻ năm nay duy nhất có 1 đại diện là đạo diễn Như Lai dự thi với vở kịch hình thể “Được là chính mình”. Những lứa đạo diễn trẻ mới như NSND Lê Khanh, Sĩ Tiến, Anh Tú hay Chí Trung… cũng đều qua độ tuổi để có cơ hội tranh tài ở Liên hoan lần này.

Tuy kịch hình thể một mình một chiếu ở Liên hoan vì chỉ có duy nhất 1 vở kịch hình thể tranh tài, nhưng đạo diễn Như Lai cũng là cái tên quá mới và chưa được kiểm chứng tài năng nghề nghiệp so với nhiều đạo diễn phía Nam. Đặc biệt, kịch hình thể cũng chưa thể tự kiếm sống bằng bán vé mà hầu hết mới chỉ dừng ở việc dựng tác phẩm để phục vụ cho các chương trình hoạt động xã hội.

Sự vắng bóng của tuồng, sự không góp mặt của Nhà hát Cải lương Việt Nam hay Nhà hát Kịch Hà Nội và một số sân khấu lớn phía Nam như Idecaf phần nào làm cho cuộc thi thiếu sự toàn diện của bộ mặt sân khấu trẻ. Phần vì tổ chức ở phía Nam, phần vì không đạo diễn trẻ nào được mạnh dạn giao vở hoặc tự bỏ tiền ra dựng vở, nên nhiều Nhà hát đành nằm ngoài cuộc chơi này.

Năm nay, sân khấu kịch Phú Nhuận xem chừng sôi nổi nhất khi chiếm áp đảo về số lượng vở dự thi như “Trăng máu” (biên kịch: Xuyên Lâm, đạo diễn Diệp Tiên), “3-5-7” (Lê Quốc Nam), “Thứ sáu ngày 13” (Quang Lộc - Vũ Xuân Trang), “Số đào hoa” (Nguyễn Minh Phương - Hòa Hiệp), “Cúc cù cúc cu” (Phạm Dũng - Trịnh Kim Chi)... Dù yếu tố giải trí được đặt ra cao hơn nghệ thuật trong các tác phẩm do đạo diễn trẻ dàn dựng để hút khách, nhưng Phú Nhuận còn mặn mà đi thi. Trong khi đó, các sân khấu Hoàng Thái Thanh, Idecaf… lại tỏ ra không mặn mà với Liên hoan dù họ không thiếu các tài năng mới.

Tuy ít về số lượng tranh tài tại Liên hoan tài năng đạo diễn trẻ lần hai này, nhưng theo ông Phạm Đình Thắng – Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn – Trưởng ban tổ chức cuộc thi, thì các tác phẩm năm nay đa dạng về đề tài và có nhiều thể nghiệm mới mẻ về thủ pháp dựng vở.


Cuộc khủng hoảng thiếu đạo diễn trẻ đang là nỗi lo có thực. Sau khi tìm ra một lứa đạo diễn mới vào năm 2007, nhưng ngoài Đức Thịnh, Hạnh Thúy vẫn đều tay nghề thì nhiều đạo diễn trẻ không biết đi đâu mất. Ở phía Bắc, quá nhiều tài năng trẻ phải ngồi khá lâu trên ghế dự bị, tới khi được xuống sân vào trận bóng, thì lại quá tuổi hoặc đã bớt đi phần mặn mà vì sức đâu mà tranh với lớp trẻ. Tâm lý lòng vòng ấy, khiến cho những đạo diễn trung niên không có nhiều cơ hội ra giàng, còn lớp trẻ, thì còn phải vùng vẫy khá lâu mới được khẳng định tài năng đích thực bằng các vở diễn chất lượng và có nghề.

---------------------------------------------------------------------------

Thứ Ba, 30/04/2013 08:05

Thế nhưng ông Nguyễn Đăng Chương (Cục trưởng Cục NTBD) cho biết sân khấu Việt Nam đang gặp rất nhiều khó khăn và khủng hoảng, trong đó đáng chú ý nhất là sự thiếu vắng lực lượng sáng tạo kế thừa, thiếu các đạo diễn trẻ giỏi nghề. Các trường vẫn vừa dạy vừa tìm tòi hướng đi, với đa phần là giáo trình có từ thời Đông Âu cũ nên khó tiếp thu và phát huy được sức mạnh của sân khấu đương đại, ra trường thiếu lực lượng đạo diễn trẻ có đủ thực lực cũng là dễ hiểu. Cách đây 6 năm (năm 2007), Bộ VH,TT&DL đã từng tổ chức cuộc thi này một lần, nhưng do thiếu chiến lược rõ ràng và dài lâu, nên chưa phát huy được tác dụng. Cuộc thi năm nay có tính chất thí điểm để tìm cách đổi mới phương thức tổ chức, chấm giải và tìm kiếm tài năng trẻ sân khấu một cách công bằng nhất. Vở thể nghiệm Stereo woman - Được là chính mình thuộc hàng hiếm của cuộc thi.

Cuộc thi chưa chính thức bắt đầu nên khó có thể nói gì lúc này về việc “đổi mới phương thức tổ chức, chấm giải và tìm kiếm tài năng trẻ sân khấu một cách công bằng nhất” như ý của ông cục trưởng. Nhưng nhìn vào lực lượng “thí sinh” thì thấy có khá nhiều vấn đề.
22 đạo diễn trẻ là một con số đáng mừng trong hoàn cảnh khó khăn như ông cục trưởng nhận xét. Tuy nhiên, nhìn kỹ những cái tên “tài năng đạo diễn trẻ” có mặt tại sự kiện này, thì thấy thiếu nhiều cái tên giỏi nghề và đang nổi trên thị trường hiện nay như Vũ Minh, Đức Thịnh, Thái Hòa… Vài sân khấu có bề dày hoặc đẳng cấp như Kịch Idecaf, Kịch Sài Gòn, Kịch Hoàng Thái Thanh không có đạo diễn trẻ tham dự... Ông Huỳnh Anh Tuấn (Kịch IDECAF) nói thẳng lý do sân khấu này không có đạo diễn nào tham gia cuộc thi bởi theo ông, kiểu thi như thế này không còn ý nghĩa trong đời sống thực tế. Nếu che tên cuộc thi, người ta hoàn toàn có thể nghĩ đây là một liên hoan sân khấu toàn quốc hoặc khu vực, chỉ duy nhất khác ở quy định độ tuổi của đạo diễn (những người đã có nhiều vở dựng, thì không quá 40 tuổi, những người mới lần đầu dựng vở thì không quá tuổi 45), mà huy chương, giải thưởng chủ yếu để… đủ hồ sơ lên NSƯT hoặc NSND!
Đạo diễn Chánh Trực cũng từng nói thẳng về vấn đề “đi thi” này: “Nếu dựng vở đi thi bằng kinh phí tự bỏ ra, rồi sau khi thi xong dẹp bỏ thì thật là uổng phí. Thời buổi kinh tế khó khăn, các đơn vị sân khấu xã hội hóa không dám liều lĩnh nếu biết đầu tư chỉ để đi thi mà không mang lại hiệu quả kinh doanh. Các đơn vị quốc doanh nhờ có ngân sách nhà nước cấp nên họ mạnh dạn dựng vở đi thi nhằm tìm kiếm thành tích để báo cáo, có cơ sở để xin thêm ngân sách cho năm sau. Điều chúng tôi quan tâm là sau khi tranh tài, những người làm nghề sẽ đúc kết được gì cho việc phát triển nghề”.
Những vở đậm dấu ấn cách tân như Người đi qua thung lũng thì vắng mặt


Ở đâu nguồn sáng tạo mới?
Theo quy chế của cuộc thi, các vở diễn được công diễn từ 1/2008 tới nay của các đạo diễn có tuổi đời không quá 40 (với những người đã dựng nhiều vở) và không quá 45 (với những người dựng vở đầu tay). Từ năm 2008 tới nay - nghĩa là đã công diễn hơn 5 năm thì chắc là khó còn gì được xem là mới. Trong khi đó, nhiều gương mặt từ các loại hình sân khấu mới nảy sinh 1-2 năm trở lại đây như kịch diễn ở quán cà phê (Kịch Bệt) hay những sân khấu mới (Kịch Lê Hay, Kịch Tâm Ngọc…) lại vắng mặt. Kịch Bệt, Kịch Ngọc Tâm cho hay không nhận được thư mời như các đơn vị sân khấu khác nên cũng không biết thủ tục đăng ký dự thi thế nào. Đạo diễn Lê Hay (Kịch Lê Hay) không giấu giếm khó khăn của một sân khấu mới, “chẳng còn kinh phí và thời gian để tham gia cuộc thi, hội diễn. Sau này, khi bớt lo mấy chuyện ấy, biết đâu sẽ tham gia cho biết…”.
Có một thực tế thời gian gần đây kịch thể nghiệm phát triển khá mạnh ở TP.HCM. Từ nhà hát đến các CLB, các quán bar, quán cà phê, các hội nhóm… vẫn thấy nhiều thể nghiệm dành cho kịch. Đây là còn chưa tính hàng chục đạo diễn trẻ đang nổi lên từ các tiểu phẩm, kịch ngắn, vở dài… tại các quận đang thiếu sân khấu riêng, hoặc các vùng lân cận như Bình Dương, Biên Hòa, Vũng Tàu… Nếu có mặt trong cuộc thi, không ít trong số này có cơ hội làm nên chuyện, hoặc ít ra, sẽ làm phong phú thêm diện mạo chung.
Làm kịch thể nghiệm rất sớm (Bông cúc xanh trên đầm lầy, Giấc mộng đêm hè) nhưng rồi sớm chia tay với loại hình này, đạo diễn Lê Quý Dương từng chia sẻ về những khó khăn trong việc làm kịch thể nghiệm hay cách tân, đến mức, thôi thì chọn cái gì đó quen quen, dễ hiểu cho nó lành. NSND Lê Khanh cùng từng nhiều lần phát biểu: sân khấu của chúng ta đã cũ đến nỗi không thể cũ hơn!

Cuộc thi Tài năng trẻ đạo diễn sân khấu 2013 diễn ra từ ngày 22/4 đến 2/5 tại TP.HCM. Xem lịch diễn chi tiết tại www.nhahatthegioitre.com.

Năm 2012 trong dịp kỷ niệm 10 năm kịch hình thể tại Hà Nội, một kết luận được rút ra là: thể nghiệm vẫn là thể nghiệm(!), đủ thấy cánh cửa trong tiếp nhận và phổ biến với khuynh hướng mới trong giới sân khấu vẫn chưa thực sự mở. Tại cuộc thi này chỉ có một kịch hình thể của Bùi Như Lai (vờ Stereo woman - Được là chính mình) thuộc Nhà hát Tuổi trẻ tham gia.Còn nhớ, năm 2008, tại Liên hoan Sân khấu thử nghiệm toàn quốc 2008, đã có những vở như Trấn Cổ Loa thành (rối cạn + kịch nói), Sanh vi tướng, tử vi thần (hát bộ, “bộ” mà không “hát”), Người đi qua thung lũng (nhạc vũ kịch + kịch nói), Nguyễn Du với Kiều (hát văn + âm nhạc tài tử + hát chèo + nhào trộn + kịch hình thể)… Có người đặt câu hỏi: Sao không kết hợp với các liên hoan dạng này để tìm kiếm tài năng mới, tổ chức thêm các cuộc thi khác làm gì cho tốn kém?
Gần đây có thông tin Liên hoan Sân khấu thử nghiệm quốc tế tại Việt Nam sẽ được tổ chức. Chủ nhà Việt Nam sẽ xuất hiện như thế nào tại sự kiện đó khi mà ở cuộc thi giàu tính thử nghiệm nhất - cuộc thi tài năng trẻ đạo diễn sân khấu, cũng vắng các thể nghiệm?.
Văn Bảy
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần